Κρητική διατροφή: Η νηστεία χαρίζει υγεία
Η κρητική κουζίνα με το αγνό ελαιόλαδο, τα πολλά όσπρια, τα λαχανικά, αλλά και η νηστεία κάνουν αιωνόβιους τους Κρητικούς! Το συμπέρασμα προκύπτει από την επικαιροποίηση στοιχείων διεθνούς διατροφικής έρευνας που είχε γίνει πριν από 50 χρόνια και στην οποία συμμετείχαν 14.000 άνδρες, ηλικίας 40-45 χρόνων, από επτά χώρες. Επί τη βάσει των στοιχείων της έρευνας οι Κρητικοί είχαν αποδειχθεί τότε οι πλέον υγιείς. Από αυτούς τους 14.000 που ελέγχθησαν τη δεκαετία του 1960, διαπιστώνεται ότι σήμερα ζουν μόνο 40 και όλοι τους είναι Κρητικοί, που διανύουν τη δέκατη δεκαετία της ζωής τους!
«Είναι όλοι τους άνω των 90 ετών και το σημαντικό στοιχείο που καταγράφεται στην επικαιροποίηση των στοιχείων είναι ότι, πέρα από υγιεινή διατροφή, οι 40 Κρητικοί απάντησαν ότι από τότε μέχρι σήμερα νηστεύουν πριν από τις εορτές του Πάσχα, των Χριστουγέννων, τον Δεκαπενταύγουστο, αλλά και ότι Τετάρτη και Παρασκευή δεν τρώνε λάδι», δήλωσε ο καθηγητής προληπτικής ιατρικής και διατροφολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Αντώνης Καφάτος.
Ο ίδιος αξιολογεί θετικά την παράμετρο της χριστιανικής νηστείας στο θέμα της καλής υγείας που συνδέεται με την παραδοσιακή διατροφή και τη σωματική άσκηση, ενώ συμπεριλαμβάνει στις αρνητικές πλευρές της σημερινής εποχής το γεγονός ότι έχει αλλάξει ο τρόπος μαγειρέματος, αφού το 1960 το μοναδικό λάδι που χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι ήταν το παραδοσιακό, ενώ σήμερα χρησιμοποιούνται διάφορα βούτυρα και λάδια αμφιβόλου ποιότητος.
Ο κ. Καφάτος εξηγεί ότι το «προφίλ» του 40χρονου Κρητικού το 1960 ήταν κατά μέσο όρο 63 κιλά, έτρωγε σπανίως κόκκινο κρέας, λίγες φορές άσπρο, έπινε λίγο κόκκινο κρασί και κατανάλωνε πολλά όσπρια και λαχανικά που παράγονταν στο νησί. «Ο 40άρης του 1960 θεωρούνταν κατά μία έννοια φαινόμενο σε ολόκληρο τον κόσμο, αφού ήταν «θωρακισμένος» από παθήσεις της καρδιάς και πολλών ειδών καρκίνου» τόνισε ο καθηγητής. Σύμφωνα με τον κ. Καφάτο, ο 40άρης του 2010 και του 2011 είναι υπέρβαρος με μέσο όρο τα 83 κιλά, τρώει σχεδόν καθημερινά κόκκινο κρέας, πολλά λίπη και πίνει πολύ αλκοόλ. Καταναλώνει σαφέστατα λιγότερα λαχανικά, τα όσπρια τείνουν να εκλείψουν από τη διατροφή του, ενώ είναι ευάλωτος σε ασθένειες.
https://www.healthyliving.gr
Κρητική Διατροφή - Κρητική δίαιτα
"Στη διεθνή επιστημονική κοινότητα γίνεται πολλή συζήτηση και αναζητείται ιδανική δίαιτα για την προαγωγή της υγείας και την πρόληψη των ασθενειών. Η παραδοσιακή Κρητική διατροφή από αρχαιοτάτων χρόνων φαίνεται να συγκεντρώνει τα χαρακτηριστικά εκείνα που την καθιστούν άριστη, όπως είχε δείξει η μελέτη των 7 χωρών, πού άρχισε το 1960 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Από τη μελέτη αυτή, η οποία περιελάμβανε τη διαχρονική παρακολούθηση μιας ομάδας 700 περίπου ανδρών αγροτικής περιοχής της Κρήτης, φάνηκε ότι ο πληθυσμός αυτός είχε τους λιγότερους θανάτους από έμφραγμα της καρδιάς και τις διάφορες μορφές καρκίνου σε σύγκριση με άλλες ανεπτυγμένες χώρες. Ο πληθυσμός της Κρήτης ήταν ο μακροβιότερος σε σύγκριση με άλλες ανεπτυγμένες χώρες.
Χαρακτηριστικό ήταν το γεγονός ότι το 1991, που ο Τομέας Κοινωνικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης ανέλαβε την επανεξέταση των ηλικιωμένων κατά το 31ο έτος της μελέτης, οι επιζώντες στην Κρήτη ήταν το 50% περίπου του αρχικού πληθυσμού, ενώ στη Φινλανδία δεν υπήρχαν επιζώντες!
Η άριστη υγεία και μακροζωία των Κρητικών αποδίδεται στην παραδοσιακή διατροφή τους. Η διατροφή αυτή ήταν απλή και περιελάμβανε κυρίως ελαιόλαδο που έδινε το ένα τρίτο περίπου της ημερήσιας ενέργειας σε κάθε άτομο, ενώ το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας προέρχετο από δημητριακά, κυρίως ψωμί, όσπρια, λαχανικά, φρούτα και σπανιότερα σε μικρές ποσότητες από αυγά, τυρί, γάλα, κρέας, ψάρι και λίγο κόκκινο κρασί σε κάθε γεύμα. Η απλή αυτή παραδοσιακή δίαιτα της Κρήτης έχει αλλοιωθεί τις τελευταίες δεκαετίες κυρίως από τις νεότερες γενιές. Τα αποτελέσματα είναι πολύ δυσάρεστα για την υγεία του πληθυσμού και οι πρόωροι θάνατοι από εμφράγματα και κακοήθη νεοπλάσματα έχουν πάρει επιδημικές διαστάσεις.
Με βάση, λοιπόν, τα σημερινά δεδομένα θα συνιστούσαμε την επιστροφή στην παραδοσιακή δίαιτα των Κρητών, με κύρια έμφαση στην περιορισμένη σε ποσότητα και συχνότητα χρήσης κρέατος και άλλων ζωικών προϊόντων. Αντίθετα τα δημητριακά (κυρίως ψωμί), όσπρια, λαχανικά, φρούτα και ελαιόλαδο πρέπει να αποτελούν περισσότερο από το 85% του καθημερινού διαιτολογίου μας...
.... Το ελαιόλαδο, σε αντίθεση με τα σπορέλαια, είναι πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα που είναι ανθεκτικά στην οξείδωση και ελαττώνουν την LDL χοληστερόλη χωρίς να επηρεάζουν την HDL χοληστερόλη η οποία προστατεύει από την αθηρoσκλήρωση.....Το ελαιόλαδο περιέχει επιπλέον μεγάλη ποσότητα αντιοξειδωτικών ουσιών, όπως τοκοφερόλες και υδροξυφαινόλες που προφυλάσσουν τόσο από την αθηροσκλήρωση όσο και (από τις διάφορες μορφές καρκίνου με τη δέσμευση των ελεύθερων τοξικών ριζών. Ενδιαφέρον είναι ότι η σύνθεση του ελαιολάδου σε λιπαρά οξέα είναι παρόμοια με εκείνη του λίπους του μητρικού γάλακτος..."
Αντώνης Καφάτος
Καθηγητής Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής
Πανεπιστημίου Κρήτης
Απόσπασμα από το βιβλίο Κρητική Παραδοσιακή Κουζίνα των Μαρία & Νίκος Ψιλάκης. Εκδόσεις Καρμάνωρ, ISBN 960-7448-06-0\
https://www.explorecrete.com/greek/cretandiet-gr.html
Ασπίδα για την καρδιά η κρητική διατροφή
Μελέτη Γάλλου ερευνητή του Δρ. S. Remand, έδειξε ότι η κρητική δίαιτα (ελαιόλαδο, όσπρια, φρούτα, λαχανικά, λίγο κρέας και περισσότερο ψάρι) μειώνει κατά 76% το ποσοστό εμφραγμάτων και μάλιστα χωρίς φάρμακα, σε καρδιοπαθείς που έχουν ήδη υποστεί ένα πρώτο έμφραγμα ενώ μειώνεται κατά 70% ο κίνδυνος του θανάτου.
Η μελέτη και νέες έρευνες που την επιβεβαιώνουν, παρουσίαστηκε από τον ίδιο τον επιστήμονα σε διεθνές συνέδριο με θέμα: “Μεσογειακή διατροφή και πρόληψη των χρόνιων νοσημάτων” που έγινε στο ξενοδοχείο “Καψής” στην Αγία Πελαγία.
Για τις ανακοινώσεις του Γάλλου γιατρού, μίλησε στην “Π” ο καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής και Διατροφής του Πανεπιστημίου Κρήτης Αντώνης Καφάτος, ο οποίος μετείχε και ως συνδιοργανωτής στις εργασίες του συνεδρίου.
Σύμφωνα με τις επισημάνσεις του, η επιστημονική αυτή μελέτη είχε “θαφτεί” απο τις εταιρίες γιατί δεν συνέφερε τους καρδιολόγους και τους χειρουργούς που ήθελαν να κάνουν “μπάι-μπας” και να δίνουν περισσότερα φάρμακα...”
Ερωτ: κ. καθηγητά, ποιό ήταν το θέμα του συνεδρίου;
Απ: Ηταν η μεσογειακή διατροφή για την πρόληψη των χρόνιων νοσημάτων και την προαγωγή της υγείας.
Το συνέδριο οργανώθηκε από μια γαλλική εταιρία η οποία έχει ως αντικείμενο την ανάδειξη της αξίας των λαχανικών για την διατροφή μας και υποστηρίζεται από τους παραγωγούς της Γαλλίας. Στην διοργάνωση, βοήθησε και το Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Ερωτ: Ποιός ήταν ο αριθμός των συνέδρων;
Απ: Συμμετείχαν περίπου 200 σύνεδροι απ’ όλο τον κόσμο. Δεν ήταν μόνο γιατροί, ήταν διαιτολόγοι, χημικοί, βιολόγοι, ερευνητές.
Ερωτ: Από τους συμμετέχοντες, ποιοί ήταν οι πιο γνωστοί για τις έρευνές τους;
Απ: Ηταν ο Ολλανδός Dr. D. Kromhout, επικεφαλής της μελέτης των 7 χωρών όπου μελετώνται οι διατροφικές συνήθειες 16 πληθυσμών.
Συμμετείχε ακόμη ο Γάλλος S. Renand ο γιατρός που έκανε την περίφημη μελέτη με το έμφραγμα του μυοκαρδίου. Διαπίστωσε ότι με την κρητική διατροφή, και μόνο μειώθηκε κατά 76% το έμφραγμα σε ασθενείς που είχαν ήδη ένα επεισόδιο εμφράγματος.
Αυτή ήταν από τις πιο σημαντικές ανακοινώσεις.
Ερωτ: κ. Καφάτο, τί ακριβώς έδειξε η μελέτη του Γάλλου επιστήμονα;
Απ: Ο κ. Renand παρουσίασε την επίδραση της κρητικής διατροφής στην δευτερογενή πρόληψη του εμφράγματος.
Η έρευνα έγινε με την συμμετοχή 600 ασθενών που είχαν πρώτο επεισόδιο εμφράγματος.
Οι 300 από αυτούς, ακολούθησαν το πρότυπο της κρητικής διατροφής.
Δηλαδή, ελαιόλαδο και μόνο, όσπρια, λαχανικά, φρούτα, μαύρο ψωμί, λίγο κρέας, περισσότερο ψάρι
Η μελέτη επρόκειτο να διαρκέσει 4 χρόνια, αλλά σταμάτησε στους 27 μήνες γιατί τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιαστικά.
Στην ομάδα αυτή, τα εμφράγματα μειώθηκαν κατά 76% και οι θάνατοι κατά 70%.
Ερωτ: Η δεύτερη ομάδα των καρδιοπαθών τί διατροφικές συνήθειες ακολουθούσε;
Απ: Ακολουθούσε τις συστάσεις της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρίας.
Η δίαιτα αυτή δεν περιλαμβάνει ελαιόλαδο, αλλά μαργαρίνες, σπορέλαια κ.λ.π.
Ερωτ: Πρόκειται για νέα μελέτη;
Απ: Η αρχική μελέτη και τα αποτελέσματά της ανακοινώθηκαν το 1994 και στην συνέχεια επιβεβαιώθηκε με νέες έρευνες. Ομως τότε η μελέτη αυτή “θάφτηκε” απο τις εταιρίες γιατί δεν τις συνέφερε.
Συνέφερε τους καρδιολόγους και τους χειρουργούς να κάνουν “μπάι-μπας” και να δίνουν φάρμακα.
Αυτό όμως που διαπίστωσε ο Γάλλος γιατρός είναι ότι η κρητική διατροφή έχει πολύ καλύτερα αποτελέσματα από τις επεμβάσεις και τα φάρμακα.
Ερωτ: Η μείωση κατά 76% των εμφραγμάτων, επιτεύχθηκε με την Κρητική διατροφή ή και με τα φάρμακα;
Απ: Μόνο με την σωστή διατροφή χωρίς φάρμακα.
Ερωτ: Τί καρδιολογικά νοσήματα και με τί συχνότητα εμφανίζονται στον ελληνικό πληθυσμό;
Απ: Τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου στην χώρα μας kαι ακολουθούν οι θάνατοι από καρκίνο.
Ερωτ: Τί άλλες ανακοινώσεις έγιναν στο συνέδριο;
Απ: Μια άλλη σημαντική μελέτη που ξεχώρισε και αφορά και πάλι την κρητική δίαιτα, ήταν της Κατερίνας Τσιοπούλου, Ελληνίδα που εργάζεται στην Αυστραλία.
Εγινε με την συμμετοχή ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη και η ερευνήτρια διαπίστωσε ότι με την κρητική διατροφή το σάκχαρο ρυθμίζεται πολύ καλά.
